Dlaczego sen jest ważny i jak dbać o higienę snu?

Sen, obok: diety, aktywności fizycznej, aktywności społecznej, umiejętności radzenia sobie ze stresem, to jeden z filarów zdrowego stylu życia. Dlaczego jest tak ważny? Sen to nasza regeneracja, to 1/3 naszego życia, to podstawowa, fizjologiczna potrzeba naszego organizmu, od niego zależy nasze zdrowie i samopoczucie, jego zaburzenia często świadczą o schorzeniach trapiących nasz organizm (depresja, zaburzenia hormonalne – m.in. problemy z tarczycą, układem rozrodczym, otyłość). Co się dzieje z naszym organizmem, gdy za mało, źle lub za dużo śpimy? Oprócz tego, że jesteśmy zmęczeni i rozdrażnieni, zaczynają nas męczyć różne schorzenia. Podwyższone ciśnienie krwi, spadek odporności – zwiększona ilość cytokin prozapalnych, zaburzenia metaboliczne, a to sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II, zwiększone napięcie przywspółczulnego układu nerwowego, wieczorne zwiększenie kortyzolu, glukozy i insuliny. Zły, zbyt krótki sen powoduje zwiększoną produkcję greliny, czyli hormonu jelitowego, który informuje nasz organizm – chcę jeść! Spada produkcja leptyny – hormonu, który hamuje apetyt. To także większe łaknienie produktów bogatych w skrobię, dużą ilość węglowodanów i słodyczy. Szacuje się, że osoby z zaburzeniami snu zjadają nawet 33-45% więcej. Nieodpowiedni sen to także gorsza pamięć, bowiem sen poprawia pamięć proceduralną (planowanie, rozwiązywanie problemów, wyuczone umiejętności), poprawia pamięć deklaratywną („wiem co to jest”), prowadzi do lepszej konsolidacji i porządkowania wspomnień, wzmacnia wspomnienia epizodyczne, a wreszcie sen pomaga zapomnieć, co jest ważne nie tylko w kontekście wydarzeń traumatycznych, ale także codziennych (nie musimy pamiętać, gdzie zaparkowaliśmy samochód wczoraj, skoro dziś stoi w innym miejscu).

 Jak dbać o higienę snu?

 

  • Uprawiaj sport, ale 2-3 godziny przed snem zrezygnuj z aktywności fizycznej
  • Unikaj używek. Alkohol pogarsza fazę snu REM.
  • Unikaj kofeiny w drugiej części dnia. Napoje z kofeiną to nie tylko kawa, ale także herbata, w tym szczególnie zielona, cola, inne. Okres półtrwania kofeiny w organizmie to 4-6 godzin
  • Zachowuj stały rytm dobowy (niezależnie od dnia tygodnia)
  • Unikaj drzemek w ciągu dnia
  • Unikaj picia wieczorem dużej ilości płynów
  • Unikaj, 1-2 godziny przed snem, niebieskiego światła (ekrany) lub korzystaj z aplikacji redukującej światło niebieskie
  • Kolację jedz 3-4 godziny przed snem
  • Na kolację wybieraj produkty bogate w L-tryptofan (nabiał, jajka, chude mięso, rośliny strączkowe, pestki dyni, ryby; szczególnie bogata jest mozzarella)
  • W sypialni zadbaj o odpowiednie warunki – wygodne łóżko, niska temperatura – max 20 stopni C, wilgotność 40-60%, odpowiednie (ciepłe i delikatne) oświetlenie, cisza, wietrzenie sypialni przed snem
  • Śpij w luźnej piżamie
  • Pielęgnuj rytuały wieczorne (np. czytanie książki, łagodna muzyka)
  • Staraj się spać 7-9 godziny dziennie (zalecenie dla osób dorosłych w przedziale wiekowym 18-64 lat)
  • Nie kładź się spać, gdy jesteś zdenerwowany
  • W wypadku problemów ze snem, praktykuj techniki relaksacyjne, sprawdź poziom witaminy B, sprawdź czy nie chorujesz na jedną z chorób związanych z zaburzeniami snu, wypróbuj suplementów: sok z buraka, sok z cierpkiej wiśni (udział tlenku azotu w regulowaniu rytmu dobowego), sprawdź działanie CBD